Tôi có người anh họ đi làm ăn ở Trung Quốc đã mấy năm,Đámmarìnhrangmộphầnbềthếtu lanh dịp Tết vừa rồi anh mới về thăm nhà. Anh bảo làng quê sau mấy năm mà đã có rất nhiều điều thay đổi: đường sá đẹp hơn, nhiều nhà cửa khang trang... nhưng có một điều ấn tượng nhất với anh, đó là nghĩa trang làng đã mở rộng nhiều với rất nhiều ngôi mộ bề thế. Anh hỏi ra mới biết là dù không có tiền thì nhiều gia đình cũng phải chạy vạy để xây mộ cho ông bà thật hoành tráng. Kết quả là người sống đôi khi chẳng có đủ ăn, nhưng mộ phần của người chết lúc nào cũng phải thật hoành tráng.
Một làng có gần nghìn nóc nhà (bằng một xã ở vùng khác), chuyện "sinh, lão, bệnh, tử" là rất bình thường. Với số người đông như vậy thì số người chết mỗi năm cũng sẽ tương đối nhiều, nên nghĩa trang được mở rộng là điều hiển nhiên. Dù quê tôi nổi tiếng hiếu học, trình độ dân trí cao, nhưng tang lễ vẫn còn tổ chức rình rang, tốn kém.
Đa số người chết được hỏa táng, nhưng mỗi ngôi mộ sau khi hỏa táng ít nhất cũng chiếm khoảng 3 mét vuông đất (chưa kể những ngôi mộ bề thế). Bởi vậy, theo thời gian, đất để chôn cất người chết chiếm ngày càng nhiều, người sống rồi sẽ biết sống ở đâu? "Một vấn đề vô cùng quan trọng như vậy nhưng sao đến giờ địa phương không lên tiếng và quyết liệt hành động nhỉ?" – anh thắc mắc.
Ngược lại, ở nơi anh làm việc, mấy năm vừa rồi, quy định của chính quyền địa phương về việc ma chay, mồ mả rất ngặt nghèo: nông thôn nhiều nơi cũng có nhà tang lễ cộng đồng giống như nhà tang lễ ở thành phố của Việt Nam; người chết buộc phải đưa tới nhà tang lễ để không ảnh hưởng đến người khác. Đồng thời, người dân tại đây cũng không được chôn cất gây ô nhiễm môi trường, tốn đất, thay vào đó là quy định buộc phải hỏa táng.
>> Đất đâu để chôn người chết?
Tro cốt sau đó được quàn tại các ô nhỏ trong các khu nhà quàn cao tầng tại nghĩa trang hoặc người thân có thể rắc tro cốt xuống sông, chôn bài vị rồi trồng cây lên đó – hình thức mai táng theo kiểu thụ táng (còn gọi là lộ thiên táng, là đem tro cốt của người chết chôn dưới gốc cây hoặc rải lên một khoảnh đất nào đó rồi trồng lên chỗ ấy một cây làm kỷ niệm). Thụ táng không có huyệt mộ, không có bia mộ, chỉ có một phiến đá đặt dưới gốc cây hay một miếng kim loại treo lên thân cây ghi họ tên, năm sinh, năm mất của người chết. Hiện nay thụ táng được xem là một trong những hình thức mai táng hiện đại nhất trên thế giới.
Bởi vậy, việc tổ chức tang lễ của họ rất văn minh. Anh kể rằng, khi chính quyền nơi anh làm việc đưa ra những quy định như vậy cũng đã bị phản ứng dữ dội vì văn hóa hàng nghìn đời nay của người Trung Quốc là ma chay phải tưng bừng, huyệt mộ phải hoành tráng. Tuy nhiên, đến nay, hỏa táng, thụ táng đã và đang trở thành tập quán mới. Thậm chí, ở Hong Kong, người ta đã có nghĩa trang ảo vì diện tích đất nhỏ, đến đất cho người sống còn khó khăn.
Việt Nam chúng ta cũng là nước đông dân, nhưng diện tích đất không phải lớn, bởi vậy anh tôi mong rằng người Việt cũng nên sớm học tập những thay đổi tích cực của các nước về việc tổ chức tang lễ, xây mồ mả. Điều tưởng đơn giản, nhỏ nhặt này sẽ góp phần quan trọng làm cho cuộc sống của người Việt chúng ta ngày một văn minh hơn.
>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.